Nicolas de Grigny

Nicolas De Grigny (1672-1703) behoort niet tot de bekendste componisten. Niettemin verdient hij het zeker om vermeld te worden. Net als zijn iets vroegere tijdgenoot Henry Purcell (1659-1695) is De Grigny niet oud geworden. In tegenstelling tot Purcell liet hij echter maar een zeer beperkte hoeveelheid muziek na. In 1699 publiceerde hij zijn Premier livre d’orgue. Blijkens de titel had hij plannen voor vervolguitgaven, maar helaas heeft hij die nooit kunnen verwezenlijken. Hij stierf in 1703. In latere drukken werd het woord “Premier” daarom maar weggelaten uit de titel.

Het leven van Nicolas speelde zich af in Reims, waar hij geboren werd en opgroeide, in Parijs, waar hij organist van de St. Denis was, en later weer in Reims, waar hij organist van de kathedraal werd. Veel bijzonderheden zijn er verder niet bekend.

Hoewel het wat omvang betreft niet veel is, is het orgelboek van Nicolas zeer waardevol. Dit wordt bevestigd door het feit dat zowel Johann Sebastian Bach als diens neef Johann Gottfried Walther het hele boek met de hand hebben gekopieerd. Dat doe je niet zomaar. Blijkbaar wilden ze ervan leren. Beide kopieën zijn bewaard gebleven.

Het boek bevat orgeldelen voor een mis en een vijftal hymnes. Al deze stukken waren bedoeld om alternatim uitgevoerd te worden. Dat wil zeggen dat een koor en het orgel afwisselend een vers van de mis of de hymne voor hun rekening namen.

Een vorm waarin De Grigny excelleerde was de fuga. Onder de andere Franse orgelmuziek uit zijn tijd vinden we ook fuga’s, maar vrijwel nergens zo geraffineerd als die van De Grigny. Zijn fuga’s zijn vijf-stemmig: twee stemmen voor de rechterhand, twee stemmen voor de linkerhand met een andere klankkleur en één stem voor het pedaal. Dit is het begin van de fuga uit de hymne “Pange Lingua”: (mp3bron
Hymnes avec plein chant alterné
Hymnes avec plein chant alterné. Door: Bernard Coudurier (BNL 112813)
)
. Alle vijf de inzetten zijn te horen in dit fragment. Als we de stemmen van hoog naar laag nummeren is de volgorde: 3-2-4-5-1. Als laatste zet dus de hoogste stem in. Dit is vlak voor het einde van het fragment. Het maken van een dergelijk vijfstemmig bouwwerk vereist heel wat compositorisch vakmanschap. Het is dus niet vreemd dat Bach hierin geïnteresseerd was.

Nog even terug naar de kopie van Bach. We mogen veronderstellen dat de muziek van De Grigny Bach beïnvloed moet hebben. In verband daarmee wordt vaak gewezen op een parallel tussen de fuga uit het Gloria van de mis van De Grigny en de fantasia in C-Moll (BWV 562) van Bach. Luister ter illustratie eens naar het begin van beide werken: De Grigny’s fuga: (mp3bron
Grigny: Integrale de l'oeuvre d'orgue
Grigny: Integrale de l’oeuvre d’orgue. Door: André Isoir (Calliope 3911-2)

Meer info: Bol.com of Amazon.com
)
en Bach’s fantasia: (mp3bron
Bach: The Complete Organ Works Vol 3
Bach: The Complete Organ Works Vol 3. Door: Hans Fagius (Brilliant Classics 99381-3)
)
.

Aanbevolen cd’s

Nicolas De Grigny (Vol. 1) La Messe
Nicolas De Grigny (Vol. 1) La Messe. Door: Bernard Coudurier (BNL 112812)

Hymnes avec plein chant alterné
Hymnes avec plein chant alterné. Door: Bernard Coudurier (BNL 112813)

Grigny: Integrale de l'oeuvre d'orgue
Grigny: Integrale de l’oeuvre d’orgue. Door: André Isoir (Calliope 3911-2)

Meer info: Bol.com of Amazon.com

Aanbevolen boeken en bladmuziek

Nicolas De Grigny - Livre d'orgue
Nicolas De Grigny – Livre d’orgue. Editie door Alexandre Guilmant (Schott)

Meer info: Sheet Music Plus of Petrucci Library (gratis pdf)